اقتصاد اتاق فرار، صنعت پرسود یا زیان ده؟

همانند تمام پیشه ها و صنایع دیگر، یکی از مهمترین معیارها برای تعیین میزان موفقیت یک فعالیت اقتصادی، حجم سوددهی آن است. اتاق فرار نیز از این قاعده مستثنی نیست و این سوال در مورد آن برای خیلیها پیش می آید. همانطور که احتمالا میدانید صنعت اتاق فرار در ایران زیر نظر انجمن بازیهای فکری اداره میشود. پس برای پاسخ دادن به این سوال بهتر است ابتدا یک نگاه اجمالی به موفقیت اقتصادی بازیهای فکری در ایران بپردازیم.

نگاه اقتصادی به بازیهای فکری

انجمن بازیهای فکری در سال ۱۳۹۱ و زیر نظر فدراسیون ورزشهای همگانی شکل گرفت. مکعب روبیک، بازیهای نقش آفرینی، و بازیهای رومیزی گروههای مختلفی هستند که در این انجمن فعالیت میکنند. در این بین پررونق ترین بازار را بازیهای رومیزی دارند که از دو طریق عرضه در کافه بازیها و یا فروش مستقیم به دست علاقمندان میرسند. با گذشت دوران کرونا و پایان موج منفی اقتصادی ای که بر اثر این ویروس تمام جهان را تحت الشعاع قرار داد، پیش بینی میشد اوضاع بهتری در انتظار بازیهای فکری و به خصوص بازیهای رومیزی باشد. اما با افزایش قیمتها بر اثر اصلاحات اقتصادی اخیر، همانطور که حدس زده میشد، تفریح و سرگرمی یکی از اولین حذفیات سبد اقتصادی خانوارها بود.

از آنجایی که این دسته تفریحات به صورت گروهی و خانوادگی انجام میشوند، حذف شدنشان بسیار محتمل تر از گسترششان خواهد بود. از سویی دیگر و با توجه به افزایش قیمت ارز، قیمت بازیهای وارداتی نیز به شکل چشمگیری افزایش یافت، تا جایی که برای تهیه یک بازی رومیزی گاهی افراد باید چند ملیون تومان هزینه کنند! این اتفاق سازندگان بازیهای رومیزی در ایران را به سمت ترجمه بازیها و بومی سازی آنها با قیمت معقول سوق داد. در نتیجه قیمت این بازیها تا جایی کاهش پیدا کرد که خرید یک بازی رومیزی، قیمتی به مراتب کمتر از هزینه انجام همان بازی در یک بعد از ظهر همراه با میل کردن یک عصرانه گروهی داشت.

همانطور که ملاحظه میکنید این روند رفت و برگشتی استقبال و یا بی توجهی نسبت به بازیهای رومیزی همواره بین مخاطبان وجود دارد، و میتوان تقسیم این بازار میان کافه بازیها و فروشندگان بازیهای رومیزی را تقریبا عادلانه دانست. اما در مورد اتاق فرار قضیه کمی متفاوت است.

علل موفقیت اقتصادی یک اتاق فرار

در زمان نگارش این مطلب، چیزی حدود ۴۵۰ اتاق فرار در ایران وجود دارند. از این تعداد چیزی نزدیک به ۱۰۰ بازی در قالب مجموعه ها فعالیت میکنند و بقیه متعلق به مجموعه هایی با تنها یک اتاق فرار هستند. به صورت کلی بازیهایی که تحت یک برند فعالیت میکنند، دارای هویت و طراحی خاص همان مجموعه هستند. البته مسلما در این بین استثناهایی نیز وجود دارند. طبق شواهد عیان فراوان طی سالهای فعالیت در این حوزه، میتوان گفت این ماهیت بخشی به طراحی بازیها در یک مجموعه و ساخت یک هویت برای برند به صورت مستقیم در موفقیت اقتصادی مجموعه ها نقش دارد. البته نباید یکی این دو مورد را کاملا مقدم بر دیگری دانست و به شکل قطعی به یکی از آنها نقش علت و دیگری معلول را نسبت داد. بلکه این دو به صورت سیال روی یکدیگر تاثیر میگذارند.

در واقع همین مساله را میتوان به این شکل دید که بازی خوب سبب موفقیت اتاق فرار و درنتیجه موفقیت اقتصادی مجموعه میشود. در ادامه مجموعه نیز به فکر گسترش فعالیت خود در این عرصه می افتد. چرا که مثال نقض برای مجموعه های وسیع با هزینه های هنگفت شکست خورده نیز میتوان یافت. اما تمام این مسائل (چه این بر آن مقدم باشد چه برعکس) همه و همه از یک نقطه مشترک نشات میگیرند و آن طراحی و ساخت بازی خوب است.

به صورت قطعی و صد در صد میتوان گفت که هیچ مجموعه بزرگی نمیتوان یافت که بازیهای بی کیفیتی به مخاطبانش ارائه بدهد. تمام مجموعه های موفق، حداقلهای کیفی در طراحی و ساخت اتاق فرار را رعایت میکنند و این راز بزرگ موفقیت آنهاست. اما در مورد مجموعه های با تک بازی نمیتوان به این صراحت نظر قطعی صادر کرد.

علل شکست اقتصادی یک اتاق فرار

گاهی افراد هزینه های هنگفتی صرف ساخت یک اتاق فرار میکنند، اما با یک تصمیم مدیریتی غلط، تمام یا اکثر این موارد مالی را صرفا در ساخت اتاق فرار هزینه میکنند. نمونه های شکست خورده زیادی از این قبیل را میتوان نام برد. این در صورتی است که با تقسیم درست منابع مالی و پرداخت هزینه کارشناسی به افراد خبره و واجد شرایط در این حوزه، میتوان از قبل موفقیت خود در یک فعالیت اقتصادی را تضمین کرد.

این مسله منحصر به اتاق فرار و بازیهای فکری نمیشود. مدیریت غلط منابع مالی در یک سازمان میتواند کوهی از سرمایه را به سرعت نابود کند. که متاسفانه این اشتباه در کشور ما به وفور دیده میشود. افرادی که مستقیما از مرحله ایده، سراغ مرحله ساخت میروند و هیچگاه به فکر پرداخت و پخته شدن ایده نمیرسند. ما اغلب فراموش میکنیم که ایده های بزرگ هرقدر هم زیبا باشند، اما بدون پرورش یافتن و ساخته شدن ارزش چندانی ندارند. کافیست تصور کنید اگر سازمان بزرگی مانند ناسا به محض یافتن ایده پرواز انسان در فضا و بدون هرگونه محاسبات باک اولین موشک در دسترس را پر میکرد و انسان را به فضا پرتاب میکرد چه فاجعه ای رخ میداد! این فاجعه هرروز در صنعت اتاق فرار ما در حال رخ دادن است.

راه حل

بهترین روش برای تضمین موفقیت مالی در هر زمینه ای، اول مشورت گرفتن از افراد فعال در آن حوزه است. بعد از آن نوبت به تحقیق و کسب اطلاعات و مهارت و مجوزهای لازم در آن زمینه میرسد. سپس مرحله مشاهده میدانی و تست های اولیه آغاز میشود. اگر میتوانید ایده های خود را در مقیاس کوچک در همان حوزه راه اندازی کنید تا نبض بازار و واکنش مخاطبان نسبت به محصول خود را بسنجید. انجام دادن این چند قدم ساده قبل از ورود به هر فعالیت اقتصادی، تا میزان قابل توجهی ریسک از بین رفتن سرمایه شما را کم میکند.

البته میتوان تمام این مراحل را با یک تفاهم اقتصادی مشترک، به شخص یا گروه متخصص دیگری در همان زمینه واگذار کرد و همچنین ضمن توافق شروطی برای تضمین بازگشت سرمایه و سوددهی فعالیت در نظر گرفت. معمولا اگر طرف مقابل به جای دریافت هزینه به دنبال سهم خواهی و مشارکت در سود حاصله از فعالیت بود، میتوان تا حد زیادی از موفقیت آن فعالیت اقتصادی اطمینان حاصل کرد.

اگر به فکر ساخت یک اتاق فرار هستید و در مورد موفقیت اقتصادی آن دچار شک و تردید شده اید، اگر ایده ای دارید و مایلید آنرا به صورت یک اتاق فرار راه اندازی کنید و یا اگر سوالات بیشتری در مورد هر یک از مطالب ذکر شده در این مقاله دارید، از طریق این صفحه با ما ارتباط برقرار کنید. تایم فور فان مایل است با شما همکاری کند.

خوش بگذره